Home FAQ Campaigns About Articles

عمومی، آزاد یا متن باز؟ سه هدف با یک مسیر

داده های عمومی، آزاد و متن باز هر سه به یک مفهوم اشاره دارند. داده ای که مالکیت آن برای عموم جامعه باشد (داده عمومی باشد) داده آزاد نیز هست، یعنی هر کسی می تواند از آن آزادانه استفاده کند، چون مالک آن است. و بالعکس هر داده ای که آزادانه بتوان آن را تغییر داد و منتشر نمود، یک داده عمومی نیز هست، چون هر کسی می تواند نسخه خودش از آن داده را بسازد و مالک آن شود. تعاریف داده متن باز نیز مشابه است و می توان گفت که این سه کلمه به یک چیز اشاره می کنند.

اما با این حال در نظر داشتن این اهداف ممکن است به رفتار های متفاوتی منجر شود. برای مثال کسی که به نرم افزار آزاد اهمیت می دهد از داده های انحصاری استفاده نمی کند چون آزادی اش را از دست می دهد، بنابراین برایش جایگزین کردن نرم افزاری که آزادی اش را بیشتر تحت الشعاع قرار می دهد (مثلا آشکارا حریم خصوصی اش را نقض می کند) برایش اولویت دارد. اما کسی که نرم افزار عمومی را در نظر دارد از داده های انحصاری استفاده نمی کند چون این کار به انحصار کننده سود می رساند و او را به انحصار تشویق می کند. در نتیجه داده های انحصاری که بیشتر به انحصار کننده سود می رساند را زودتر جایگزین می کند. در مقابل کسی که به نرم افزار متن باز اهمیت می دهد، از داده های انحصاری استفاده می کند و حتی ممکن است خودش آن ها را تولید کند.

این ها ایده های مجزایی نیستند. یک نفر می تواند هم آزادی داده برایش مهم باشد و هم مبارزه با انحصارگران و هم توسعه و پیشرفتی که متن باز آن را تبلیغ می کند. در حقیقت همه این ها از یک مسیر به دست می آیند و برای مثال کسی که از نرم افزار های عمومی استفاده می کند از آزادی اش نیز حفاظت می شود و کنترل سیستم اش به دست خودش می افتد.

بعضا این رفتار های متفاوت ممکن است به نتایجی منجر شود که مورد تایید هر سه گروه نباشد. برای مثال سیستم عامل ردهت یک سیستم عامل آزاد و متن باز با تعاریف نرم افزار آزاد است ولی به سختی می توان آن را یک داده عمومی حساب کرد. برای استفاده از سیستم عامل ردهت شما باید سالانه حداقل ۳۰۰ دلار به کمپانی ردهت پرداخت کنید. اگر چه بعد از آن تمام داده ها در اختیار شما قرار می گیرد و شما آزادید که هر کاری با آن انجام دهید اما برای دریافت بروزرسانی ها و وصله های امنیتی جدید پرداخت را ادامه دهید. اگر چه مالک سیستم عامل در اینجا ردهت است و نه عموم جامعه، اما به دلیل نزدیکی بسیار نرم افزار آزاد با داده های عمومی سیستم عامل CentOS به وجود آمده است که دقیقا نسخه معادل ردهت است با این تفاوت که توسط جامعه نگهداری می شود و رایگان و عمومی است.

پس با وجود تفاوت های اندکی که میان داده های عمومی، آزاد و متن باز وجود دارد هر سه در یک تیم هستند و دشمن هر سه آن ها داده های انحصاری است و اختلاف ها و تفاوت ها به قدری کوچک است که حتی ارزش مطرح کردن ندارد.

جمعیت داده های عمومی رهنمودی برای تعامل با گروه های مرتبط با نرم افزار آزاد و متن باز دارد که توصیه می کند آن را خوانده و به آن عمل کنید.